Merhaba. Bu yazıyı okumadan önce muhakkak “Global Düzenbazlar IV” yazısını okumanızı tavsiye ediyorum. Eğer okuduysanız; derhal hızımızı alalım ve “Nigerian Scam / 419” konusuna devam edelim.
419 hadiseleri sadece “devrik bir liderin oğlu, bir bürokratın örtülü ödenek paralarını aklaması v.b.” unsurları içine almıyor elbette. Son zamanlarda bilhassa +359 telefon kodu ile komşu Bulgaristan’dan da sıkça gelen arkadaşlık teklifleri (!) sayesinde bu tarz dolandırıcılıklar da boyut değiştirmiş ve budaklanmıştır. Ama biz yine de işin ticari kısmından örneklemelere devam edelim.
Bitirdiğimiz kriz senesinde pek çok üretici / işletmeci daralan Avrupa pazarından gözlerini diğer pazarlara çevirmek zorunda kalmış ve dış ticaretteki dikkatlerini 3. Dünya ülkerinin olduğu Afrika pazarına kaydırmıştır. Bilhassa tekstil üreticileri, Afrika pazarını kendilerine hedef-pazar seçmişlerdir..
Ancak, özellikle Nijerya çıkışlı Afrikalı firmalara dikkat etmekte fayda var. Nijerya çıkışlı firmalardan çoğu üretici ve ihracatçı muzdarip olmuş durumda. Türk ihracatçısına faks, telefon, e-posta veya B2B sitelerinden ulaşıp satış konusunda aracılık yapabileceklerini bildiriyorlar.
Afrikalı dolandırıcılar; bazı belgelerin doldurulmasını, ardından kaşelenerek geri gönderilmesini talep ediyorlar. Kaşelenmesini istedikleri belgeler; ICPO (Irrevocable Corporate Purchase Order) yani geri dönülemez satın alma sözleşmesi ve LOI (Letter of Intent) yani niyet mektubu. Bu belgelerle güven kazanan firmalar, imzalardan hemen sonra sözde bir “avukat” sizinle irtibata geçiyor ve elbette sizden sözkonusu avukatlık hizmetleri için yüklü bir meblağ para istiyor.(1) Elbette çoğu firma da “kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez” mantığı ile karşılarına çıkan meblağları transfer ediyorlar.
Yine kendilerini firma sahibi/ bürokrat gibi tanıtan bu uyanıklar sizden ilk etapta az az, fakat ilerleyen etaplarda yoğun miktarda numune de almak isteyebilir. Örneğin “Global Düzenbazlar II” yazımda bir e-ticaret kazazedesinin Nijerya’lı bürokratlara (!) neredeyse bütün bır kış yetecek kadar bal, tereyağı ve fındık ezmesi yolladığını yazmıştım. Dolayısıyla buradaki en önemli unsurun; büyük vaadlerle gözü boyanan kurbanın, küçük küçük ısırılması ve uygun an geldiğinde de boğazlanması olarak resmedilebilir.
Eğer atılan oltaya yakalandıysanız; para kazanma hayaliyle size söylenen yalanları ister istemez görmezden gelebilirsiniz. Örneğin; işte bazı aksamaların olduğu, bazı problemlerin çıktığı söylenerek bir takım komisyon ve sözde rüşvetlerin sizden istendiğini görebilirsiniz. Karşı tarafı yeteri kadar doyurursanız ya da tam tersi hiç doyurmassanız, bu şahışların bir anda sırra kadem bastıklarını görürsünüz.
Bir diğer senaryoda da; çeşitli bahanelerle sizden kimlik ve pasaport bilgilerinizin eksiksiz olarak alınmasıdır. (örneğin size davetiye yollamak isterler, çünkü sizi hayali bir beş yıldızlı otelde ağarlayacaklardır ve size eşsiz Lagos akşamlarını tattırmak istediklerini söylemişlerdir) Eğer bu ticari toplantı fırsatını onaylar ve kimlik bilgilerinizi karşı tarafa yollarsanız; kim bilir belki de adınıza çekilmiş yüklü bir miktarda banka kredisi olduğu gerçeğini öğrenebilirsiniz. Unutmayın ki “minareyi çalan kılfını uydurur” ! İşbu nedenle size herşey çok profesyonel gözükecektir. Her türlü formlar, e-mailler, telefonlar, avukatlar ve hatta promosyon ürünler gözünüzü boyamaya hizmet edecektir.
İşin en kötü yanı bu tarz bir dolandırılma ile karşılaşırsanız paranızı kurtarma gibi bir şansınızın hemen hemen hiç olmamasıdır. Bu sebepten ötürü mail kutunuza düşen bu tarz mailleri dikkate almamanız sizin yararınıza olacaktır.(2) Hatta parasını kurtarmak için Nijerya’ya giden kazazedelerin, 419’cular tarafından kaçırılıp ailelerinden fidye istendiği bile rapor edilmiştir. Bu da 419’cuların nasıl örgütlendiğine en somut örnektir. Yani elinizi verirseniz muhakkak kolunuzu kaptırırsınız.
O halde ne yapalım? Afrika ile hiç çalışmayalım mı? Elbette hayır. Ama ilk etapta bu 419 tarzı e-mailleri gelir gelmez silin gitsin. Öte yandan gerçekten ticari bir faaliyet amacı ile sizinle irtibat kurulduğuna inanıyorsanız, ya da irtibatı siz kurduysanız, benim şahsi önerim hemen Nijerya’daki Türk Ticaret Müşteşarlığı ile irtibata geçmeniz ve karşı şirketin ticari sicilini inceletmeniz. Bunun da akabinde eğer sorun yok gibi gözüküyorsa ödeme şeklini mümkün mertebe “Peşin Ödemeye” çevirmeye çalışın. Zaten ürününüz sizinle çalışmak istenecek kadar “niş” ya da fiyat bakımından uygunsa zaten şartlarınızı kabul ederler. Yani kısaca özellikle bu tarz 3. dünya ülkeleri ile çalışırken ekstra dikkat ve özen göstermenizi şiddetle tavsiye ederim...
Eğer tüm bunlardan sonra halen daha size bu 419 tarzı e-postalar geliyorsa lütfen bu e-postaları buraya yönlendirin.
Ne diyelim...Lütfen çok dikkat edin ve ekran karşısındaki kişinin artniyetli olabileceğini unutmayın..
Kolay gelsin....
Berk PINAR
Dış Ticaret Uzmanı
Kaynaklar :
1. www.foreigntradeforum.com yazar: Burak Çağrı Ekici
2. www.foreigntradeforum.com yazar: Burak Çağrı Ekici
